Historia toczy się każdego dnia, godzina po godzinie, dzieją się rzeczy zarówno wielkie, jak i z pozoru błahe. Dopiero z perspektywy czasu można niejako z dystansu zobaczyć wyraźniej jak te drobne wydarzenia wpływały na te większe lub do nich prowadziły. W historii Warszawy miesiące sierpień i wrzesień roku 1944 zapisały się w sposób szczególny. W upalne lato, dziewczęta i chłopcy wyruszyli do walki o wolność stolicy. Prawdopodobnie nikt z nich nie przypuszczał jak mocno wydarzenia owych dni wpłyną na losy miasta i jego mieszkańców.
Żoliborz - Marymont
Niemcy opuścili "Szkołę Gazową" przy ul. Gdańskiej 6, podpalając zabudowania i wycofując się do koszar w "Szkole Krawieckiej" przy ul. Marymonckiej 66. Dowódca "Żubrów" nakazał rozpoznanie terenu. Po zajęciu opuszczonych koszar przy ul. Gdańskiej pluton por. Stanisława Bartosika "Twardego" został skierowany do "Olejarni" przy ul. Gdańskiej 33. Natrafiono na zdecydowany opór, jeden obiekt został zdobyty. Powstańcy po wycofaniu się Niemców zajęli Marymont. W rozkazie dziennym dowódca obwodu podawał: W dniu 1 września upływa 5 lat od chwili wybuchu wojny oraz miesiąc od wszczęcia akcji powstańczej w Warszawie. 5 lat męki i upokorzenia, ścigań i gwałtów hitlerowskich nie złamało ducha Narodu. W chwili, gdy rozkaz wodza AK wezwał żołnierzy do boju, wyszli z mroków konspiracji na światło dnia, otwarcie starli się z nieprzyjacielem, walczą. Miesiąc walk powstańczych jest koroną zrywu polskiego. Bohaterstwo nasze nie może być tylko błyskiem, który zgaśnie bez efektu. Osamotnieni, bez pomocy walczymy i zwyciężamy. Żołnierze - wzywam Was do trwania w walce, do wzmożenia intensywności działań, do przejścia do akcji ofensywnej. Wróg musi przed nami kapitulować i my będziemy decydować o własnych losach, okupując krwią braci i sióstr każdą piędź ziemi polskiej.
Znaleziono tzw. płaską drukarnię, która od tej pory służyła do wydawania "Dziennika Radiowego XXII Obwodu AK" (9 sierpnia kryptonim Obwodu zmieniono z XXII na II).
Warszawa
Niemiecka grupa bojowa gen. Güntera Rohra uderzyła na Sadybę, Czerniaków i Sielce. Podczas bombardowania Fortu Czerniakowskiego zginęło pod jego gruzami co najmniej 60 powstańców wraz z dowódcą ppor. Czesławem Szczubełkiem "Jaszczurem". W tym samym czasie trwał szturm generalny na Stare Miasto. O godz. 20.00 powstańcy rozpoczęli ewakuację kanałami do Śródmieścia.
Niezależnie od tego jak dziś patrzymy na te burzliwe dzieje stołecznej insurekcji oraz jak oceniamy trafność decyzji o jej rozpoczęciu, wypada zapoznać się z przebiegiem tych wydarzeń. Jak co roku, od kilku lat publikujemy w tym okresie serię codziennych postów, które mają naszym czytelnikom ułatwić poznanie tych trudnych losów miasta i jego mieszkańców. Tym razem naszym przewodnikiem po dniach walki i powstańczego trudu będzie publikacja autorstwa Grzegorza Jasińskiego “Żoliborz Walczący”. Wbrew pozorom nazwa książki może być odrobinę myląca, albowiem autor tego kalendarium nie ogranicza się jedynie do opisu, tego co działo się na Żoliborzu, ale także zawiera kronikę wydarzeń powstańczych w całej Warszawie. Mamy nadzieję, że ta krótka skondensowana forma ułatwi czytelnikom codzienne zapoznawanie się z tym co 74 lata temu działo się w naszym mieście nie tylko w teorii, ale także poprzez odwiedzenie opisywanych miejsc. Jeśli ktoś chciałby znaleźć więcej informacji to zachęcamy również do zapoznania się z naszymi kalendariami Powstania z lat ubiegłych. Życząc zarazem nie tylko przyjemnej lektury, ale także i udanych spacerów, jak zwykle zachęcamy do wyjścia w miasto, w którym nie tylko w początku sierpnia będzie wiele do zobaczenia w ramach upamiętnienia Powstania i jego bohaterów ! Zatem do spotkania na miejskich brukach !
Komentarze
Prześlij komentarz