Przejdź do głównej zawartości

Posty

Wyświetlanie postów z kwiecień, 2013

Pamięci Wspólnego Męczeństwa Żydów i Polaków

Tym razem chcemy przedstawić miejsce nie tyle co mało znane, ale unikatowe, bo jedyne tego rodzaju, w skali światowej. Jest ono ukryte przy małej uliczce Gibalskiego, u zbiegu z Anielewicza, przy murze  Cmentarza Żydowskiego . Miejsce to upamiętnia wspólne męczeństwo Żydów i Polaków.  Na początek cofnijmy się do lat 20-tych i 30-tych ubiegłego wieku gdy w tym miejscu mieścił się stadion Sportowego Kubu Robotniczo-Akademickiego SKRA. Gdy do Warszawy wkroczyli Niemcy zakazano uprawiania sportu, a boisko zamknięto. Wkrótce znalazło się ono w granicach getta. Od 1940 roku rozstrzelano w tym miejscu ponad 7 tysięcy osób, Polaków i Żydów. Bezpośrednio po zakończeniu wojny ekshumowano w tym miejscu szczątki działaczy lewicowych. W latach 60-tych dokonano kolejnych ekshumacji. Odkryte ciała zidentyfikowane zostały jako żydowskie i pochowane we wspólnej mogile na Cmentarzu Powstańców Warszawy.  Kolejnym ważnym momentem w historii tego miejsca jest rok 1988. Wtedy t...

Żegota

Pozostajemy nadal w temacie Powstania w Getcie. Dlatego właśnie chcielibyśmy przedstawić Wam dziś maleńki pomnik ukryty obok opisanego przez nas ostatnio Pomnika Bohaterów Getta .  Bardzo możliwe, że będąc tam widzieliście go, ale nie zwrócił Waszej uwagi gdyż jest bardzo mało widoczny. Bardziej wzrok przyciąga rosnący obok niego dąb, który został posadzony w 1988 roku i nosi nazwę Drzewa Wspólnej Pamięci Polaków i Żydów. Bardziej widoczny jest również monument informujący, że jest to fragment Traktu Pamięci Walki i Męczeństwa Żydów 1940-1943, o którym dokładniej wkrótce Wam opowiemy. Autorami projektu pomnika w kształcie obelisku są Hanna Szmalenberg i Marek Moderau. Jego sfinansowaniem zajęła się Polonia amerykańska. Odsłonięcia  zaś dokonał 27 września 1995 roku ostatni żyjący członek Żegoty, Władysław Bartoszewski. Wyryto na nim napis w języku polskim, hebrajskim i angielskim:  Organizacja utworzona przez Polskie Państwo Podziemne dla ratowania Żyd...

Pamięci Bohaterów Getta

W związku z przypadającą właśnie 70 rocznicą Powstania w Getcie Warszawskim dużo miejsca w mediach zajmują informacje o tym wydarzeniu.  My chcemy jednak przedstawić Wam nie wydarzenie, a upamiętniający je pomnik.  Znajduje się on na placu przy ul. Zamenhofa, pomiędzy ulicami Anielewicza i Lewartowskiego. Tuż przed nim wyrosło właśnie  Muzeum Historii Żydów Polskich. Mamy nadzieję, że wkrótce uda nam się je odwiedzić i opowiedzieć Wam o tym. Zacznijmy może od tego, że Pomnik Bohaterów Getta, bo o nim mowa, jest drugim upamiętniającym ich pomnikiem w tym miejscu. Decyzja o budowie pierwszego zapadła w 1944 roku w Lublinie, a podjął ją Centralny Komitet Żydów w Polsce. W dwa lata później Leon Marek Suzin przygotował projekt architektoniczny, a w kwietniu tego samego roku pomnik był już gotowy. Ma on formę tablicy w kształcie koła przypominającego właz do kanału z wyciętym liściem palmowym, symbolem męczeństwa i hebrajską literą "B". Na drugiej tablicy w...

Komora Wodna

Obiekt, o którym chcemy Wam dziś opowiedzieć nie jest prawdopodobnie szerzej znany i część z naszych Czytelników mogła o nim nigdy nie słyszeć. Zabytkowy budynek Komory Wodnej, bo o nim mowa, znajduje się na Pradze Północ u wylotu ulicy Kłopotowskiego, czasem bywa też on nazywany Domem pod Kolumnami . Został on zbudowany w latach 1824-1825 przy wjeździe na wybudowany wówczas most łyżwowy. Most ten łączył oba brzegi Wisły na wysokości ulicy Bednarskiej na lewym brzegu i Brukowej, obecnie Kłopotowskiego, na prawym. Budynek należał do warszawskiego Wydziału Mostowego, którego zadaniem było m.in. pobieranie opłat za przejazd i przewóz towarów. Urząd ten sprawował  również nadzór nad samym mostem.  Klasycystyczny projekt dwukondygnacyjnego budynku wykonany został przez Antonio Corazziego. Fasada ozdobiona jest dużą płaskorzeźbą znajdującą się w trójkątnym tympanonie. Ukazuje ona boga mórz Neptuna, który wieziony jest w rydwanie zaprzężonym w cztery konie o rybich ogo...

Tu była kamienica

Tym razem, zainspirowani pytaniem naszej czytelniczki, chcemy opowiedzieć Wam o pewnym nietypowym pomniku. Widzieliście go już może czekając na autobus pod hotelem Novotel. Jest to ważne miejsce w historii Warszawy. W tym miejscu bowiem 28 stycznia 1944 roku Niemcy dokonali masowej egzekucji więźniów z opisywanego już przez nas Pawiaka . Tego dnia z więzienia zabrano około 200 mężczyzn, wielu z nich zostało niedawno przywieziona z Łowicza. Około połowa z nich zamordowana została w ruinach getta, reszta na rogu Alej Jerozolimskich i Marszałkowskiej.  W latach II Rzeczypospolitej  pod przedwojennym adresem Aleje Jerozolimskie 31  znajdowała się kamienica. Początkowo była ona trzykondygnacyjna, a z czasem została podwyższona do pięciu pięter. Po zniszczeniach wojennych  w 1945 roku odbudowano ją, jednak bez oficyn.  Niestety została rozebrana w początkach lat 70-tych, w czasie przebudowy skrzyżowania i budowy ronda. Wówczas to również wybudowano w tym...

Pamięci pierwszej nocy

Chcielibyśmy przedstawić Wam tym razem mało znany, choć może nawet czasem mijany przez Was kamień pamiątkowy. Znajduje się on przy jednej alejek na skraju Ogrodu Krasińskich, w pobliżu ruchliwej ulicy Generała Władysława Andersa. Ten nietypowy pomnik został odsłonięty 29 listopada 1930 roku w setną rocznicę stoczonej w tym miejscu potyczki. Informuje o tym okolicznościowy napis umieszczony na kamieniu. Pierwszej nocy powstania listopadowego w tym właśnie rejonie doszło do walki pomiędzy polską piechotą, a gwardią rosyjską. W walce pod Arsenałem rzemieślnicy i czeladnicy ze Starego Miasta wspólnie z 4 Pułkiem Piechoty Liniowej, sławnymi Czwartakami, odparli atak wroga. Zdobycie zgromadzonej tu broni przesądziło o sukcesie tej nocy. W okresie II wojny światowej skwer, na którym ustawiono kamień został przedzielony murem getta. Sam kamień znalazł się w jego obrębie. Pomimo zawieruchy wojennej przetrwał niezniszczony.  Po wojnie gdy wytyczano nową ulicę Nowotki, obe...