Historia toczy się każdego dnia, godzina po godzinie, dzieją się rzeczy zarówno wielkie, jak i z pozoru błahe. Dopiero z perspektywy czasu można niejako z dystansu zobaczyć wyraźniej jak te drobne wydarzenia wpływały na te większe lub do nich prowadziły. W historii Warszawy miesiące sierpień i wrzesień roku 1944 zapisały się w sposób szczególny. W upalne lato, dziewczęta i chłopcy wyruszyli do walki o wolność stolicy. Prawdopodobnie nikt z nich nie przypuszczał jak mocno wydarzenia owych dni wpłyną na losy miasta i jego mieszkańców.
Żoliborz
Oddziały żoliborskie, wykonując otrzymane poprzedniego dnia rozkazy, do godz. 3.00 wyczekiwały na podstawach wyjściowych na zapowiadany ogień artylerii, po którym mieli uderzyć w kierunku Starego Miasta. Wobec absolutnej siły i braku łączności z dowództwem 1 Frontu Białoruskiego ppłk "Żywiciel" odwołał rozkaz. W tym czasie sytuacja na przyczółku w rejonie Kępy Potockiej była już tragiczna. Na prawy brzeg ewakuowano ponad 100 rannych "berlingowców". Od wczesnych godzin rannych 91 pułk artylerii 25 DPanc. wprowadził zmasowany ostrzał przyczółka. Trzy godziny później wyruszyło natarcie 86 pancernego batalionu saperów. O godz. 11.00 odgłosy walki ucichły. Meldunek niemieckiej 9 Armii donosił o wielkim zwycięstwie i wzięciu 218 jeńców. Dezinformacja sowiecka z poprzedniego dnia przyniosła zamierzony skutek. Nawiązanie współdziałania i wywalczenie połączenia między "berlingowcami" a żołnierzami ppłk. "Żywiciela" było już niemożliwe. W związku z reorganizacją Okręgu Warszawa AK, z oddziałów II Obwodu utworzono 8 Dywizję Piechoty w składzie: 13 pp - Zgrupowanie "Żbik" kpt. Witolda Plechawskiego, 21 pp - Zgrupowanie "Żaglowiec" i podporządkowane taktycznie szczątkowe Zgrupowanie "Żaba" kpt. Mariana Kamińskiego, 32 pp - pozostałości Zgrupowania "Żmija" oraz Zgrupowanie "Żubr" kpt. Władysława Nowakowskiego, 8 pal Zgrupowanie "Żyrafa" kpt. Kazimierza Nowackiego wraz z podległym mu taktycznie oddziałem AL. Zgrupowanie "Żniwiarz" zostało w dyspozycji dowódcy dywizji.
Warszawa
Na Czerniakowie powstańcy nadal zaciekle bronili się w pojedynczych budynkach przy ul. Wilanowskiej i Solec. Tego dnia po raz ostatni odebrano zrzuty lotnicze z Zachodu. W ciągu kilku tygodni walk załogi polskiej, brytyjskiej, południowoafrykańskiej i amerykańskiej dokonały w rejonie Warszawy 194 zarzutów. W polskiej 1586 eskadrze zginęło 90 osób, co stanowiło 150% stanu wyjściowego.
Niezależnie od tego jak dziś patrzymy na te burzliwe dzieje stołecznej insurekcji oraz jak oceniamy trafność decyzji o jej rozpoczęciu, wypada zapoznać się z przebiegiem tych wydarzeń. Jak co roku, od kilku lat publikujemy w tym okresie serię codziennych postów, które mają naszym czytelnikom ułatwić poznanie tych trudnych losów miasta i jego mieszkańców. Tym razem naszym przewodnikiem po dniach walki i powstańczego trudu będzie publikacja autorstwa Grzegorza Jasińskiego “Żoliborz Walczący”. Wbrew pozorom nazwa książki może być odrobinę myląca, albowiem autor tego kalendarium nie ogranicza się jedynie do opisu, tego co działo się na Żoliborzu, ale także zawiera kronikę wydarzeń powstańczych w całej Warszawie. Mamy nadzieję, że ta krótka skondensowana forma ułatwi czytelnikom codzienne zapoznawanie się z tym co 74 lata temu działo się w naszym mieście nie tylko w teorii, ale także poprzez odwiedzenie opisywanych miejsc. Jeśli ktoś chciałby znaleźć więcej informacji to zachęcamy również do zapoznania się z naszymi kalendariami Powstania z lat ubiegłych. Życząc zarazem nie tylko przyjemnej lektury, ale także i udanych spacerów, jak zwykle zachęcamy do wyjścia w miasto, w którym nie tylko w początku sierpnia będzie wiele do zobaczenia w ramach upamiętnienia Powstania i jego bohaterów ! Zatem do spotkania na miejskich brukach !
Komentarze
Prześlij komentarz