Jeśli ktoś z
Was odwiedził Park Fontann prawdopodobnie zauważył już ławeczkę którą ustawiono
tam w maju ubiegłego roku. Jest to pomnik upamiętniający 125 rocznicę istnienia
Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Warszawie. Jego autorem
jest poznański rzeźbiarz Norbert Sarnecki, a przy realizacji projektu pomagała
mu Anna Sarnecka.
Tabliczka
będąca częścią ławeczki informuje nas, ze stojąca postać to William Heerlein
Lindley. Część naszych czytelników pewnie wiem kim był ten Pan i czym dla
Warszawy zasłużył się nie tylko on, ale i jego rodzina.
Ten angielski
inżynier urodził się 30 stycznia 1853 roku w Hamburgu jako syn innego wybitnego
inżyniera angielskiego Williama Lindleya. W 1869 roku podjął on studia na
uniwersytecie w Londynie. Lata 1870-1873 spędził przy budowie wodociągów w
Budapeszcie, zdobywając zawód pod okiem ojca. W kolejnych latach, aż do 1895
był naczelnym inżynierem budowy wodociągów, kanalizacji, portu, regulacji rzeki
Men, ulic i mostu Wilhelma oraz elektrowni na prąd zmienny, a także autorem
planu miasta Frankfurtu nad Menem. Z miastem tym związał się na dłużej, to tu
przez 44 lata miał bowiem swą pracownię.
20 maja 1878
roku ojciec Williama Heerleina, William Lindley otrzymał od prezydenta Warszawy
Sokratesa Starynkiewicza zlecenie na przygotowanie planów wodociągów i
kanalizacji w stolicy. Zgodnie z umową 15 czerwca tego samego roku złożył
projekt kanalizacji, a 18 czerwca wodociągów. 21 kwietnia 1881 roku w Petersburgu
zapadła decyzja o akceptacji obu projektów. 23 lipca ojciec i syn podpisali z
magistratem warszawskim umowę na wykonanie planów kanalizacyjnych i
wodociągowych oraz na kierowanie ich budową. Nieco ponad miesiąc później, 26
sierpnia, ojciec zrzekł się na rzecz syna wszystkich praw i obowiązków
wynikających z umowy. Zgodnie z nią William Heerlein miał przebywać w warszawie
trzy razy w roku, za każdym razem po dwa tygodnie.
Prace trwały od
1881 do 1915 roku. Po przygotowaniu wszystkich materiałów i sprzętu prace
ruszyły w 1883 roku. W roku 1886 do sieci wodociągowej przyłączony 5 pierwszych
budynków. Od 1888 roku Lindley do pomocy zatrudniał wyłącznie Polaków, a jego
zastępcą stał się wówczas inż. Alfons Grotowski. Wraz z końcem budowy, w 1915
roku Warszawa była w 93 % zaopatrzona w wodę pitną, a w 82 % skanalizowana,
nieco gorzej statystyki wyglądały na Pradze. W czasie nieobecności Williama
Heerleina Lindleya w warszawie jego przedstawicielami na miejscu byli młodsi
bracia Robert Searles w latach 1881-1887, a następnie od 1888 do 1905 Joseph. Drugi
z nich nauczył się języka polskiego, finansował "Przegląd Techniczny", a co najważniejsze przygotował projekt
kanalizacji Pragi.
W 1879 roku
ożenił się z Fanny Getz, z którą miał córkę i syna. Syn Liam Maximillian
podobnie jak ojciec i dziadek został inżynierem. Nasz dzisiejszy bohater zmarł
30 grudnia 1917 roku w Londynie.
Wszystkich
zainteresowanych dokładniejszym poznaniem rodziny Lindleyów zapraszamy do
lektury :
- Żelichowski Ryszard Lindleyowie : dzieje inżynierskiego rodu. Warszawa : Rytm, cop. 2002
- Żelichowski Ryszard Lindleyowie - warszawskie boje o higienę. Warszawa : Evont : Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji m.st. Warszawy, 1996
- Wodociągi i kanalizacja m.st. Warszawy 1886-1936 / pod red. Włodzimierza Robczewskiego oraz Stanisława Rutkowskiego. Warszawa : Wydawnictwo Wodociągów i Kanalizacji m.st. Warszawy, 1937
Bardzo ciekawy artykuł. Jestem pod wielkim wrażeniem.
OdpowiedzUsuń